جزئیات پیچیده‌ترین فناوری‌های به‌کار رفته در تلسکوپ ایرانی رصدخانه ملی + تصاویر
تاریخ انتشار: ۴ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۶۴۷۲۰
تلسکوپ "رصدخانه ملی ایران" نخستین سازه عظیم و در عین حال دقیق ساخت ایران است که فناوری‌های مختلفی از حوزه‌های "اُپتیک"، "مکانیک" و "کنترل نرم‌افزار و سخت‌افزار" در آن به کار رفته است. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، تلسکوپ رصدخانه ملی ایران، نخستین سازه عظیم و در عین حال دقیق ساخت ایران است که فناوری‌های مختلفی از حوزه‌های اُپتیک، مکانیک و کنترل نرم‌افزار و سخت‌افزار در آن به کار رفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در اجرای طرح رصدخانه ملی ایران تا سال 1400 حدود 2.5 میلیون نفرـ ساعت صرف مطالعه، طراحی، مهندسی و ساخت آن شده و بیش از 100 هزار قطعه اپتیکی، مکانیکی و کنترل در تلسکوپ و گنبد به کار رفته است.
در ادامه این گزارش، به بررسی فناوری‌های به‌کار رفته در تلسکوپ رصدخانه ملی ایران می‌پردازیم.
رمزگشایی از معمای "انبساط عالم" با تلسکوپ رصدخانه ملی ایران/ "لبه علم" در اختیار دانشمندان ایرانیاُپتیک
آینه اصلی تلسکوپ 340 سانتی‌متر قطر دارد و ضخامت آن 18 سانتی‌متر است. این آینه 4 تنی با یک حفره مرکزی 700 میلی‌متری بر روی پایه سمتی ـ ارتفاعی قرار می‌گیرد. میدان دید این تلسکوپ 20 دقیقه قوسی است و می‌تواند اجرام آسمانی را با دقت 0.2 ثانیه قوسی (حدود 0.0005 درجه قوسی) در حضور جریان باد دنبال کند.
قطر آینه ثانویه نیز 60 سانتی‌متر و صافی سطح آن بهتر از 2 نانومتر است و با یک سامانه عملگر 6 محوره و با دقت بسیار بالا کنترل می‌شود.
گُنبد
گنبد تلسکوپ یک ماشین به ابعاد تقریباً 16 متر مجهز به 8 چرخ است. 4 عدد از این چرخ‌ها محرک و 4 چرخ دیگر هرزگرد هستند اما همه چرخ‌ها در تحمل بار مشارکت می‌کنند. حدود 20 قطعه متحرک غول‌پیکر مانند شاترها، پنجره‌های هواشویی، سپر باد، سپرماه، جرثقیل و ... روی این سازه عظیم و وزین 250 تنی که با دقت دهم درجه می‌چرخد و با تلسکوپ همگام است، قرار دارند.
برخی از این قطعات در کمتر گنبدی در جهان وجود دارند. گنبد رصدخانه در عین محافظت از تلسکوپ در برابر شرایط محیطی، با دَوَران همزمان با تلسکوپ شرایط را برای رصد بهتر آسمان فراهم می‌کند.
سازه نگهدارنده آینه اصلی
این قطعه یکی از قطعات مهم تلسکوپ است که آینه بر روی آن قرار می‌گیرد و علاوه بر نگهداری آینه باید به بازوهای عملگر اجازه دهد تا تغییرات شکل آینه را کنترل کنند و فشارهای وارده به آینه را نیز از بین ببرد. برای ساخت این قطعه بیش از 3 هزار فرایند سوراخ‌کاری، جوشکاری و ماشین‌کاری بر روی آن صورت گرفته است.
پایه تلسکوپ
این سازه یک پایه سمتی ـ ارتفاعی شامل دو محور چرخشی است که ترکیب آنها با هم اجازه می‌دهد تا اجرام آسمانی رصد شوند و در عین حال، تلسکوپ حجم کمی را اشغال کند. سازه تلسکوپ 90 تن وزن دارد که 70 تن آنها متحرک است.
قسمت متحرک روی چهار عدد یاتاق هیدرواستاتیک شناور است که اصطکاک ایستایی در این قسمت از سازه تقریباً صفر است. این نخستین سامانه از این نوع است که در ایران طراحی و ساخته شده است.
سامانه کنترلی
سامانه کنترلی ترکیبی از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مختلف است که از بخش‌های اصلی "سامانه نظارت رصد (OSS)"، "سامانه نظارت رصدخانه (OMS)"، "سامانه کنترل تلسکوپ (TCS)"، و "سامانه ایمنی (ILS)"، تشکیل شده است.
این نخستین بار است که در فرایندهای رصدی ایران از یک سامانه "برنامه‌ریز هوشمند" استفاده شده است تا جدول زمانی رصد را به بهترین شکل تنظیم کند. علت استفاده از این سامانه این است که اجرام آسمانی به موقع رصد شوند و در عین حال، تلسکوپ کمترین استحلاک را داشته باشد.
اتاق رصد و ساختمان لایه‌نشانی
جانمایی این ساختمان و نحوه طراحی آن با استفاده از داده‌های علمی طرح صورت گرفته تا علاوه بر دسترسی آسان و بدون هزینه زیاد برای انتقال آینه از گنبد به آن، هیچ خللی در کار داده‌گیری و رصد تلسکوپ 3.4 متری ایجاد نکند.
همچنین ساختمان به نحوی در قله جایابی شده تا بتوان از آن برای کنترل سایر تجهیزات رصدی موجود و آتی بهره گرفت. در این ساختمان اتاق‌های مجزا برای تیم کنترل و رصدگران، اتاق جلسات، اتاق سرور و مکانیک و امکانات رفاهی مورد نیاز افراد در نظر گرفته شده است.
سالن لایه‌نشانی به مساحت 200 متر مربع، مجهز به جرثقیل سقفی 15 تنی برای سامانه لایه‌نشانی با محفظه 40 متر مکعبی است. شستشو و لایه‌نشانی تلسکوپ در این سالن انجام می‌شود.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: پژوهشگاه دانش های بنیادی رصدخانه ملی ایران تلسکوپ رصدخانه ملی ایران پژوهشگاه دانش های بنیادی رصدخانه ملی ایران تلسکوپ رصدخانه ملی ایران تلسکوپ رصدخانه ملی ایران عین حال کار رفته
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۶۴۷۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مهم‌ترین گام توسعه‌ای اکوسیستم فناوری اتصال دانش‌بنیان‌های ایرانی به بازار‌های جهانی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، همایش بین‌المللی فرصت‌های صادراتی شرکت های فناور و دانش بنیان در کشورهای آسیای میانه به‌ویژه ازبکستان به میزبانی پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس و همکاری اتاق بازرگانی ایران و ازبکستان، امروز در سالن جابرحیان دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.
امید رضایی‌فر، مدیرکل سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و توسعه فناوری وزارت علوم درباره ظرفیت های نظام دانشگاهی کشور در حوزه فناوری گفت: نظام دانشگاهی ایران به‌عنوان یک حلقه متصل به حوزه صنعت و فناوری، موفق به تربیت نیروی انسانی متخصص بسیاری در جهان فناوری شده است.
وی ادامه داد: اکنون حدود بیش از ۳ میلیون دانشجو، در‌حوزه‌های مختلف درحال تحصیل هستند. از این میان حدود ۱۰۰ هزار نفر دانشجوی خارجی از کشورهای مختلف جهان در ایران تحصیل می‌کنند.
رضایی‌فر به اهمیت پارک‌های علم و فناوری در کشور اشاره کرد و گفت: حدود ۶۰ پارک علم و فناوری در کشور درحال فعالیت هستند که در این پارک‌ها، ۱۲ هزار شرکت فناور در این فضا مستقر شده شده‌اند.
وی درباره گام‌های توسعه‌ای اکوسیستم فناوری در ایران توضیح داد: اکنون به دنبال آن هستیم که بتوانیم تاثیرگذاری دانش در اقتصاد را در فضاهای فناورانه ایران توسعه بدهیم.
رضایی‌فر ادامه داد: منظور از توسعه دانش در حوزه اقتصادی، اتصال هرچه بیشتر شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان ایرانی به بازار و اقتصاد داخلی و بین‌المللی است.
وی اضافه کرد: به‌طور حتم، حضور شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در کشورهای مختلف با اهداف مشترک بسیار مثمرثمر خواهد بود.
رضایی‌فر گفت: اکنون به‌دنبال تشکیل اتاق مشترک بازرگانی و دبیرخانه‌ای برای اتصال هرچه بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی به بازار کشور های آسیای میانه از جمله کشور ازبکستان هستیم.
انتهای پیام/
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است